De economie draait vandaag weer zoals pre-Covid. Er is dit 3de kwartaal zelfs sprake van groei. Buitenlandse arbeidskrachten vullen vaker vacatures die anders niet ingevuld raken. Een grotere flexibilisering leidt tot meer en sneller wisselende werknemers. Situaties met personeel met diverse taalachtergrond en taalvaardigheid zijn tegenwoordig meer regel dan uitzondering, in zowat alle sectoren.
Taalproblemen op de werkvloer gaan echter veel verder dan de voor de hand liggende taalbarrières tussen medewerkers met een verschillende moedertaal. Tot 10% van alle arbeidsongevallen blijken bij nader onderzoek terug te voeren tot taalissues.
Welke kansen liggen hier voor ondernemers en preventieadviseurs?
Marcinelle, een taalongeval?
Taalongevallen spelen zich op dit moment al elke dag af en veroorzaken slachtoffers. Dat betekent dat hier een kans voor preventieadviseurs ligt. Een kans om er gericht op in te zetten in de bedrijven waar zij zelf werken of ondersteunen. Daarnaast is het zeker nodig om de taalbril op te zetten bij de root cause analyse van arbeidsongevallen.
Sommige beroepsgroepen lopen volgens Nederlands onderzoek een groter risico dan andere: anderstalige werknemers en de ruim tweemaal zo grote groep laaggeletterde Nederlandstaligen vormen samen een risicogroep van circa 25 procent van de bevolking. Verschillende beroepen kennen een hoger dan gemiddeld risico, bijvoorbeeld chauffeurs en productie- en magazijnmedewerkers.
Verborgen taalproblemen
1. Meertaligheid zet aan tot actie
Zit je momenteel al met de handen in het haar, vraag dan hier
naar de meest handige toepassingen voor jouw onderneming.
Verschillende culturele achtergronden maken dat wat de een ervaart als een verbod, voor de ander slechts overkomt als een milde waarschuwing. Hierover spraken we al eerder.
Rekenen op beeldtaal om taalverwarring op te lossen zouden we je dus niet aanraden. Gebaren en symbolen zijn lang niet altijd universeel en kunnen taal niet in zijn geheel vervangen. Het beste resultaat behaal je met een doordachte mix van mondelinge, schriftelijke en beeldrijke voorlichting.
2. Uitdaging onder de radar: laaggeletterdheid
3. Te hoog taalniveau: 50 procent documenten onleesbaar
Een foto of illustratie is zeker behulpzaam, maar het juiste taalniveau van de tekst zelf is doorslaggevend bij het begrijpen van instructies. Misschien getuigt het voor een preventieadviseur wel van meer “vakkennis” door te durven afwijken van jargon en waar nodig de woordkeuze van de werknemers te volgen i.p.v. te goochelen met woorden die op de werkvloer niet gebruikt worden. Bied ze minstens naast elkaar aan.
Concreet hou je best hiermee rekening: